Çanakkale

Çanakkale günümüzde iki büyük savaşla anılıyor. İlki mitolojiden bildiğimiz Troya Savaşı, ikincisi, 1.Dünya Savaşı'nın önemli savaşlarından Çanakkale Savaşı. Şehitler Diyarı olarak da anılan Çanakkale, hediyelik eşyaları, sokak isimleri ile bu savaşları anmaya devam ediyor.

Her yıl 24-25 Nisan tarihlerinde Anzak ülkelerinden gelen yabancı turist akınına uğruyor şehir. Gelibolu Milli parkında düzenlenen şafak törenlerine katılan yüzlerce turist şehri dolduruyor.

Ayrıca dünyanın dört bir yanından gelen yabancı turistler için Troya antik kenti ziyaret edilmesi gereken başlıca yerlerden. Çanakkale'nin turizm anlayışı da daha çok bu ziyaretlerin etrafında dönüyor.

Yerli turist içinse Çanakkale genelde transit geçilen, mola verilip yemek yenilen bir geçiş noktası. Bozcaada'ya gelip giderken de göreceğiniz şehirde vakit geçirmeye değer mekanlar bulunmakta.

Eski çağlarda "Helles Pontus" ve "Dardanel" olarak anılan Çanakkale, Ege ve Marmara bölgesinde toprakları bulunan 671 km. kıyı şeridine sahip bir şehir. Çanakkale şehir merkezi Asya kıtası tarafında kurulmuş. Boğaz ulaşımı 24 saat süren düzenli arabalı vapur seferleriyle sağlanıyor. Şehrin nüfusu 500 bine yaklaşıyor. Kent merkezi İstanbul'un Kadıköy ya da Beşiktaş ilçesi büyüklüğünde.

Şehrin sosyal hayatında ilk dikkati çeken bir üniversite şehri olarak (18 Mart Üniversitesi) öğrenci nüfusunun fazla olması. Bu da Çanakkale'yi diğer Anadolu şehirlerine oranla daha modern bir havaya büründürmüş.

TARİH

Boğaz'ın kıyısına kurulmuş kentin çekirdeğini 1462 yılında Çimenlik Kalesi'nin etrafında başlayan yerleşim oluşturuyor. Bir dönem Kale-î Sultaniye olarak anılan kentin günümüzdeki adının kalenin çanağı andırmasından ya da yöredeki çanak-çömlek yapımcılığından geldiği düşünülüyor.

18. yy'a kadar kent olma yolunda belirli bir gelişme gösteren Çanakkale, Boğazlarda ekonomik faaliyetin yoğunlaşması ile bir liman kenti olmaya ve zenginleşmeye başlar. 19. yy'da Osmanlı'nın çöküş yaşaması Ege Adaları, Kırım ve Balkanlardaki müslümanların Anadolu anakarasına göçünü başlattı. Buraları güvensiz bulanların bir bölümü de Çanakkale'ye yerleşti.

GÖRÜLECEK YERLER

İskele meydanında bulunan Turizm Danışma ofisinden şehir ve civardaki görülecek yerlerle ilgili harita ve broşürler alabilirsiniz.

Çanakkale Saat Kulesi

İskelenin karşı tarafında kentin simgelerinden olan tarihi Saat Kulesi dikkatinizi çekecek. 1897 Yılında İtalyan tüccar ve konsolosu Emili Vitali tarafından yaptırılmış. Ayvalık taşından yapılmış olan kulenin dört cephesinde de saat var. Kare planlı yapı yukarıya doğru incelerek yükseliyor. En üstte çokgen gövdeli çan köşkü bulunuyor. Altındaki çeşme 1889'da varlıklı Yahudi Halyo tarafından yaptırılmış.

Bir zamanların ünlü Aynalı Çarşısı 1889 yılında Abdülhamit döneminde İlia Halyo tarafından yaptırılmış. İstanbul'un ünlü Mısır Çarşısı'nın küçük bir örneğiymiş . Kimi anlatımlara göre Çanakkale Savaşları sırasında İngiliz zırhlısı Queen Elizabeth'in Çanakkale çevresindeki topçu bataryalarına ateşi sırasında yıkılmış. Bir süre yıkık kalmış, şimdi yerinde eski haline pek uygun olmayan aynı isimle 14 dükkanlı bir çarşı bulunuyor.

Çanakkale'de kordon boyunca kafeler, restoranlar, barlar, çay bahçeleri sıralı. Boğaza karşı ama rüzgara korunaklı ortamlarında oturması keyifli. Restoranlarda her mevsim taze balık bulmak mümkün. Meşhur peynir tatlısını denemeden geçmeyin !

Limanın sağ tarafına doğru yürürseniz 2004 yılında çekilen Troya filminde kullanılan orjinal tahta atı göreceksiniz. Onun yanında Troya antik kent yerleşimlerini gösteren bir maket bulunuyor.

Eski Kent

Limanın sol tarafına doğru yürürseniz eski kentin olduğu çarşı kısmına ulaşırsınız. Zamanının konutları şimdi başka amaçlarla değerlendiriliyor. Trafiğe kapalı , arnavut kaldırımlı Yalı caddesi boyunca kafeler, dukkanlar sıralanmış. Şehrin orjinalliğini korumaya çalışan nadir yerlerinden burası. 1270 tarihli Yalı Camii burada bulunuyor. Ayrıca cadde üzerindeki bir iki tane eski hamam da hala hizmet veriyor.

Deniz Müzesi

Kordonun Sarı Çay'da bittiği yerde Çimenlik kalesi ve Deniz Komutanlığına bağlı açık hava müzesi bulunuyor. Deniz Müzesi'nin bahçesi herkese gün boyunca açık. Bahçede 19.yy'dan kalma çeşitli savaş aletleri sergileniyor.

Bahçenin deniz kenarında sıralanmış bankları, ağaçlar altında oturup boğazı seyretmek için çok ideal bir nokta. Savaş aletleri ilginizi çekmese de bu manzara için müzeyi ziyaret etmenizi tavsiye ederim.

Bahçede ayrıca ünlü Nusret Mayın Gemisinin birebir ölçekli bir maketi bulunuyor.

Çimenlik Kalesi

Boğazın en dar noktasına karşılıklı olarak 1400'lü yıllarda inşa edilen iki kalesi var Çanakkale'nin. Biri şehir merkezindeki Deniz müzesinin bahçesindeki Çimenlik Kalesi diğeri yonca şekliyle ünlü Kilitbahir Kalesi.

Çimenlik Kalesinin içinde iki eski cami ve Piri Reis'in harita ve kitaplarının sergilendiği bir müze bulunuyor.

Ayrıca kale içinde Türk ve Anzak askerlerinin hayat biçimlerinin canlandırıldığı bir oyun sergileniyor gün boyunca.

Yalı Han

Saat kulesinin caddesinde bulunan Yalı Han kentin kültür ve sanat merkezi olarak tanımlanabilir. 1889 yılında inşa edilen han 1985'e kadar han olarak hizmet vermiş. Şimdi içinde kafe-barlar, sanat atölyeleri, nargileci, dernek, gazete bürosu, kitapçı, hediyelik eşyacı ve dans stüdyosu bulunan bir merkez gibi...
Arnavut kaldırımlı avlusuna konulmuş tahta masaları her mevsim insanlarla dolu, cıvıl cıvıl. Bir zamanların bu yol geçen hanına mutlaka uğrayın, kahvenizi yudumlarken, şehrin eski havasını soluyun !

M.Osman Korfmann Kütüphanesi

Troya bölgesindeki arkeolojik çalışmalara verdiği destekle tanınan Alman asıllı Türk vatandaşı arkeolog Manfredd Koffman'ın adını taşıyan bir kütüphane Yalı Caddesinde bulunuyor. İçinde M.O. Korfmann'ın vakfa hibe ettiği 6000 civarında arkeoloji konulu yayın bulunuyor.

Cumhuriyet döneminden günümüze Tekel'in tütün deposu olarak kullanılan zamanının Ermeni okulu olan bina, 2007 yılında Çanakkale-Tübingen Troia Vakfı tarafından restore edilerek kütüphane haline getirilmiş.
Binanın içi de dışı gibi dikkat çekiyor. Asma tavanı, ahşap dekorasyonu ile insana verdiği sıcaklık sizi arkeoloji ile ilginiz olmasa bile içine çekebilir. Mekanın ilerde çeşitli sergi, seminer gibi aktivitelere de ev sahipliği yapması planlanıyor.

Çanakkale Arkeoloji Müzesi

İlk kez 1911 yılında lise binasında müze deposu olarak kurulan Arkeoloji Müzesi, bir süre eski bir kilisede faaliyet gösterdikten sonra 1984'de Atatürk Caddesi'ndeki bugünkü binasına taşınmış. Bahçesinde bölgede bulunmuş çeşitli kabartmalar, mezar taşları, heykeller, yazıtlar bulunuyor.

Beş salonu bulunan müzede:

Salon antik yerleşimler buluntuları, Çanakkale yerli üretimi seramikler ve bazı Osmanlı eserleriyle Troas, Mysia, Kyzikos kazılarında bulunan Hellenistik ve Roma eserlerine;

Salon tamamen Troya (Troia) buluntularına;
Salon Çan ve Yenice tümülüsleri ile Bozcaada nekropol (mezarlık) buluntularına;
Salon Dardanos Tümülüsü'nde 1959'da yapılan kazıda bulunan iskeletler ve eserlere;
Salon ise Assos ve Gülpınar'daki Apollon Smintheion kazı alanı buluntularına ayrılmış. Sikkeler ve cam eserler bakımından zengin.

Çanakkale Seramikleri

Osmanlıda adı Kale-i Sultaniye olan Çanakkale, 17. yüzyılın sonlarından 20. yüzyılın ilk çeyreğine kadar ilginç, özgün ve naif formlu eserlerin üretildiği bir seramik merkezi olmuştur. Günlük kullanım kapları, hediyelik ve dekoratif ürün olarak dikkat çeken Çanakkale seramikleri, naif, özgün bir halk sanatıdır.

18 Mart Üniversitesi bu geleneği sürdürmek üzere kurduğu seramik atölyesinde 1999 yılından beri hediyelik eşya üretimi yapmaktadır. Ürünleri liman meydanında Turizm Danışma ofisinin sırasındaki dükkanlarında satışa sunulmuştur.

Çanakkale Kent Müzesi

Çanakkale'nin en eski sokaklarından olan Fetvane Sokak ile Çarşı caddesinin kesiştiği sokakta tarihi bir binada yer alan müze, 2009 yılında açıldı. Çanakkale'nin tarihinin anlatıldığı müzede, ayrıca kent ile ilgili değişik konularda süreli sergiler de açılıyor.

Giriş katında Çanakkale ile ilgili alabileceğiniz özgün hediyelik eşyalar satılıyor. Pazartesi hariç hergün ziyaret edilebilir.